default-output-block.skip-main
National | Business

Ko te whakapae a tētehi marae ki Te Taitokerau - he mahi tinihanga tā te kamupene o Tegal

Ko te whakapae a tētahi marae i Te Taitokerau kāre rātou i te mōhio mō tētahi hui tuku mōhiotanga a Tegel mō tā rātou tono kia whakatū i te pāmu heihei nunui rawa atu ki Aotearoa nei.

Kua tuku pōhiri te kamupene heihei ki ngā mema o te iwi whānui kia haere ki taua hui engari e ai ki te marae ko rātou te papa inā ka whakatūria te kōhanga heihei.

Anei te kupu a te hiamana o te marae o Kāpehu a Makere Mutu, “Pukuriri rawa! Pai kare he aha kē tēnei? Ko ahau te tiamana, kua waea atu ki ngā kuia ki ngā kaumātua. Kua rongo koe i tēnei? Kāo.”

Engari, ko te whakahau a Tegal ki Te Kāea,

“Ka whakatū tētehi hui ki te rohe mō ngā iwi mana whenua ki te tae atu.”

...”ā, kia whai wāhi rātou ki te whakahoki kōrero ki tā mātou tono.”

Wheoi, ko tā Mutu, he kaupapa huna kē tā Tegal, arā, hei akiaki i ngā mana whenua e noho ana ki Tāmaki Makaurau ki te taunaki i te kaupapa.

“Mahi tinihanga, mahi māminga, he mahi tūkino rawa tēnei,” i mea atu ia.

“Ko ngā ture a te Pākehā e pā ana ki ngā Resource Consents me consult rātou. Ko te mea hei consult kia pānuitia te hui, ka haere mai te tangata ki te hui. Mēnā korekau he tangata, torutoru noaiho ngā tāngata ka whakaae rātou, engari, kia tikngia te pouaka nē.”

E rapu ana a Tegal i te whakaaetanga rawa taiao ki whakatupu i ngā heihei e iwa miriona ia tau i tētehi poraka whenua pāmu kau. E pā tata nei taua whenua ki te marae me tōna urupā.

“Tino Tata rawa ki te urupā, nō reira e kore e taea, me te kī atu, haere ki wāhi kē, kaua e noho i konei.”

E whia marama a Tegal e hui ngātahi ana me ngā iwi mana whenua mō te take nei, me tētehi hui i tū ki te marae i tērā marama ka puta te patai.

“Mahia he Cultural Impact Assessment. Whakaae ana a Kāpehu kia oti tēnā tuhinga. Engari i te wā e whakatakato i ngā kōrero ka kōrerotia mō taua rīpoata, kāore a Tegal i whakaae.”

Hei tā Tegal, he ngākaupono tō rātou aronga me te whakarongo ki te iwi hei te hui ā te pō nei.

Ko te matapae, hei te haurua i te rima karaka ka porotēhi ngā mema o te marae me te hapori o Tākiwīra ki te wāhi tū ai te hui ki Parnell. Ko te tikanga ka tīmata te hui hei te ono karaka.