default-output-block.skip-main
National | Khylee Quince

Ko Khylee Quince te Māori tuatahi hei Manukura Ture i Aotearoa

Whai muri mai i tētahi kimihanga i toro ki tāwāhi rā anō, kua kopoua e Te Wānanga Aronui o Tāmaki Makaurau (AUT) ko te Māori tuatahi rawa ka tū hei Manukura Ture i Aotearoa, ko Ahorangi Tūhono Khylee Quince.

Ka rima tau a Khylee (Ngāpuhi, Ngāti Porou, Te Roroa) e noho ana hei manukura ture, ā, ka tīmata ia ināia tonu nei. Ka aronui a ia kia takahia tonutia te ara o te tuku i te mātauranga ā-ture e whai kiko ana, e kounga nui ana anō, otirā, i te rangahau e hāngai ana ki te manatika ā-pāpori me ngā pānga ki te hapori.

Kapi ana i ōna pūkenga whakaako ko te ture taihara me te manatika, ko te manatika rangatahi, ko ngā take ā-ture Māori anō. Kua kapi katoa hoki i a ia te mahi rangahau i te kaupapa here taihara, te ture me ngā akoranga ā-ture, ko ngā mana tangata, ko ngā kaupapa manatika anō hoki.

"Ko Te Wānanga Aronui o Tāmaki Makaurau te ingoa Māori o AUT. E tohua ana e te ingoa nei tā Tānenuiarangi piki i ngā rangi tūhāhā kia tīkina mai ai ngā kete e toru o te mātauranga. Mā ngā mātauranga o Te Kete Aronui e whai hua ai te ao o Papatūānuku me te katoa e noho nei ki a ia - ko ngā hua kei te Te Kete Aronui e mau ana, ko ngā pūkenga me ngā āheinga mō te katoa, otirā, mō tō tātou ao, mō ngā reanga whakatupu anō hoki.

"E rite pai ana Te Kura Ture o Te Wānanga Aronui o Tāmaki Makaurau kia auahatia ai ā mātou hōtaka e ai ki tēnei aronga matua - ki te tuku i te mātauranga ā-ture e whai kiko ana, e kounga nui ana anō, otirā, i te rangahau e hāngai ana ki te manatika ā-pāpori me ngā pānga ki te hapori," ko tā Khylee.

Ko Te Wānanga Aronui o Tāmaki Makaurau anahe te wānanga, he papa whakaako tōna i Tāmaki ki te Tonga. E 20% hoki te nui o ana ākonga ture kei Tāmaki ki te Tonga e noho ana. He aronga matua o te Manukura hōu, ko te whai kia whakawhanakehia tonuhia te hōtaka ture i te Tonga, ko te whakapau kaha anō e rongoātia ai ngā taimahatanga nui o te hunga ākonga e ngaua ana e te kaha pakukore.

E ai ki te Manukura o Te Manga ā-Pakihi, ā-Ōhanga, ā-Ture, ki a Ahorangi Kate Kearins, ka whai hua nui ngā ākonga o Te Wānanga Aronui o Tāmaki Makaurau me ngā hoamahi anō o Khylee i tana ū ki ngā mahi whakaako, ki ngā mahi rangahau anō hoki i te Ture hei painga mō te pāpori, otirā, i tana āhua marae e aro nei kia whai wāhi ai ko te katoa.

"Ko Khylee te whakatinanatanga o te wānanga o nāianei e aro ana ki tua," tā Kate kōrero.

He mea hirahira te wā i kopoua ai a Khylee i te horopaki o tāna e whakaahua nei ko te "whakahoutanga nui katoa o te rāngai mātauranga ā-ture i Aotearoa i ngā tau 50".

"I tēnei tau, i whakatau ake Te Kaunihera Mātauranga ā-Ture - te ohu e mau nei i te mana whakaū i ngā tohu mātauranga ā-ture - kia panonihia ana waeture kia mātua whakaakona ai, kia mātua aromatawaingia anō ai e ngā kura ture katoa ētahi huatau tikanga, te reo Māori hoki, i ngā akoranga tūāpapa e whitu katoa. He mea whakahihiko, whakataimaha hoki tēnei i te hunga kaiako ā-ture, me te aha, e hiamo ana ahau ki te mahi tahi atu ki aku hoamahi kia parangia ai he huarahi hōu e hāngai ana, kia arahina anō ai ēnei whakahoutanga," ko tā Khylee.

Kua hia nei ngā marama a Quince e noho ana hei Manukura whakakapi.