Hīkoi mai te maunga ki te moana mō ngā uri o Ngāruahine

By Puawai Hudson

Nā Puawai Hudson | Te Ia Ka Oho

Kei te karanga a maunga Taranaki ki ōnā mokopuna kia hoki mai ki te kainga me te takahi ki runga i tā rātou whenua taurikura.

Hei te 3 – 6 ō Pepuere ka tū ai te kaupapa hīkoi, ‘Mai te Maunga ki te Moana’ mō ngā uri o Ngāruahine, ā, ko tōna whainga kia whai hononga ai ngā uri o Ngāruahine iwi ki te takiwā o Ngāruahine.

I rongo kē a Rerenoarangi Pope (Ngāruahine) i te hau o Tawhirimatea e karanga atu ana ki a ia kia hoki mai ki tōna iwi, ki tōna whenua mō te wā tuatahi.

“Kia hunuku mai i te mohiotanga ki te maramatanga. Kua kī mai, ānei te awa, ānei te ingoa, heoi kāore anō au kua haere atu ki te wai kia rongo i te mataotao o te wai, kāore anō au kia tae atu ki tetehi whare kia kite ai i ngā korero i roto i te whare i taua wā rā he korero noa iho i roto i taku panepane. Nō reira, he hua nui tērā te hoki atu ki taku kainga kia tino rongo i te hau. Ko tērā te hau i rangona e ngā whakatipuranga ki muri. Ko tērā te hau e karanga tonu mai ki ahau inaianei,” hei tā Rerenoarangi.

E ai ki tā Puhi Nuku (Ngāruahine) me Phillip Nuku (Ngāruahine, Te Āti Awa) ngā kaiarahi o tēnei kaupapa me Te Whare Kōrero o Ngāruahine, e hiahia ana rāua kia mohio ngā uri o Ngāruahine.  

“Nā wai tō tātou ao i tapa? Ko te tikanga o tāua pātai, mēnā ka mohio tātou ki tō tātou ao, nā tātou te ao. Nā reira i whakaaro kia timata i tēnei kaupapa kia ora anō tēnei kaupapa o te maunga ki te moana kia mohio ai tātou ki a tātou takiwā,” hei tā Phillip.

Ko ngā ingoa o ngā wāhi, pēnā i ngā toka kei roto i ngā awa, ngā kawa kei roto i te moana, me ngā ingoa o ngā tauranga waka ki runga i ngā takutaimoana ētehi o ngā momo akoranga ki roto i te kaupapa.

“Kei te marama inaianei he kainga tērā mōku, mō tōku whānau hoki. Nō reira, nōku kē te waimarie,” hei tā Rerenoarangi anō.

Nā tēnei kaupapa i whakahokia e Rerenoarangi ki tōna ūkaipō, ki tōna kainga o roto ia Ngāruahine.

“Ka whakaaro ki tētehi hua. Ko tētehi o ngā uri o Ngāruahine ka paku mohio ki tētehi kōrero o tō tātou iwi. Ka hoki mai ia ka hīkoi ia, ā, kātahi ka whai panga ia ki tona hapu, ā, ka hoki kē āku mahara ki te wā tuatahi i noho ia ki roto i tōna whare. Ka titiro ki te pakitara o te whare ka kite atu i tōna whānau me tōna hurihia ki au ‘e Mātua ko tōku whānau tērā,’ ā i ēnei rā ka noho te tangata ki runga i te paepae o tōna marae o Tawhitinui, ko ia tētehi o ngā kaitiaki o tōna pā.”

I nā hiahia koutou te rehita kia tae atu ki tēnei kaupapa, whakapā atu ki te pukamata o Ngāruahine.