Atu i Uawanui ki Tahiti Nui

E rima tekau mā rima ngā uri o Te Aitanga a Hauiti e haere ana ki Tahiti, kia tūhono atu anō ai ki ngā kāwai whakapapa o Tūpāia, te tohunga tapu, te kaiwhakatere waka nāna te kaipuke Endeavour i urungi i Tahiti ki Aotearoa, me te aha, i reira noho manuhiri atu ia ki ngā ki iwi kāenga o Uawa.

Atu i Uawanui ki Tahiti Nui, kei te whai Te Aitanga-a-Hauiti i ngā tapuwae o Tupaia.

Ko tā Victor Walker, “Ka noho ko ia hei rangatira mō te wā i noho ai rātau ki Uawa, mō tana tohungatanga hoki ki te piri atu ki mātau.”

Ka peka atu te māpū te moutere o Morea, o Raiatea, tatū atu ana ki ngā wāhi tapu pēnei me taputapuātea.

Hei tā Victor Walker, “Ko ia tētahi o ngā ariki o reira. I whānau mai ia ki Taputapuātea, otirā ki Raiatea, ka whakawhiti atu ia ki Papaete, tae rawa ia ki Mahina, i reira te kaipuke o Kuki i te whanga o Mahina.

Nā Tupaia te kaipuke Endeavour i hautū ki Aotearoa, nāna tō i hou ai te rongo i te taenga atu ki ngā tangata whenua o Uawa, arā, Te Aitanga-a-Hauiti.

Ko tā Victor Walker, “He rite tonu te reo, he rite tonu wētahi o ngā tikanga i tō te iwi o Tahiti ki a mātau o Hauiti o Uawa. Nā reira ka tino pōhiri atu mātau ki a ia, nā reira pea te take āhua rangimārie te noho ki waenga o mātau o Uawa o Hauiti.”

Neke atu i te rua tekau ngā taiohi, ā, kawe hoki te ope nei i ngā mahi ngahau ki te Matatini o Tahiti, arā ki Heiva.

Koia ko tā Te Kotuku Tangohau-Brown, “Ki te ako i ngā taonga tuku iho a Tūpaia otirā he whakawhanaungatanga. Pīrangi au te kite i ngā tama, haha nah, pai ki au te eke ngaru me ko tētahi mea nui ki reira ko te eke ngaru nā reira e harikoa ana au ki te haere atu ki reira.”

He haerenga tūhono ahurea, tūhono tangata.