He arotake kei te haere mō te Pire Reo Māori hōu, kua kōkiritia e te Minita Whakawhanake Māori. I Rotorua whakapuakitia ai e Te Ururoa Flavell te mahere hōu mō te pire kua kaha werohia e te tini ngerongero o te ao Māori.
Tūturu kua rongo tēnei pire i te taumaha, ā, karekau te Minita hōu i te pīrangi ki tēnā. Nā whai anō kua whakatūngia tētahi kōmiti arotake, kia ngātahi ai ta te iwi Māori anga whakamua i a ia.
I ngā whakaritenga mō te pō tohu reo Māori e koke ana, i te whakarite hoki te Minita kia toa i a ia te tautoko a te iwi mō te Pire Reo Māori hōu.
Hei tā Flavell, “Kua rongo ngā taringa i ngā take, i ngā nawe, i ngā hiahia, i ngā tumanako, i ngā mea pai o roto i te pire, kua rongo anā i ngā nawe.”
Ae mārika e ai ki a Flavell he hapa tō te pire, ā, i kakama te haere. Heoi, karekau ia mō te whakaae he taringa kōhatu tō te Minita ō-mua.
E ai ki a Flavell, “I tōna rā ko te mea nui ki a mātou i tērā wā kia whakatū kia whakairi i tēnei kaupapa ki te Whare Pāremata, i tutuki pai tēnā. Ka mutu, ko tāku he whakatinana i tēnā.”
Ko te ngako o te pire he whakarite i tētahi poari, ko Te Mātāwai tōna ingoa, tekau ma rua āna mema. Tokowhitu ka tohua e ngā iwi, tokotoru e Te Reo Tukutuku, tokorua e te Minita. Ka riro mai i te Karauna ki Te Mātāwai te mana kaitiaki i Te Taura Whiri i Te Reo Māori me Te Māngai Paho. Ka whakakorehia ko Te Pūtahi Pāoho.
Ki tā Flavell, “Kua puta ēnei whakahē a ētahi, kaore anō ētahi iwi kia rite noa, kia kawe i te kaupapa nei. Ko tāku, a tērā pea, engari pai ke kia waiho mā tētahi rōpu ēra kōrero hei whakautu.”
Ko Peeni Henare tērā e mea ana, “Hoi anō ka tautoko ngā tāngata Māori i tēnei tangata i tēnā tangata. Kīhai rātou i tino arotake mārika atu ki te pire nōreria kua oti ngā mahi kōwhiringa pōti, ko te hiahia kia anga whakamua ai tō tātou reo.”
Kāti i toro atu te Minita hōu ki ngā mema o Reipa kei ngā tūru Māori. E ai ki a Flavell he hiahia tēnā a te iwi, ara, kia mahi tahi ai ratou.
E ai ki a Henare, “Ko te hiahia o te iwi Māori kia noho ngātahi, kia mahi ngātahi ngā uri Māori o roto i te Whare Pāremata ahakoa Reipa mai, Pāti Māori mai. Nō reira nō mātou te whiwhinga nui.”
E ai ki a Flavell, “Mo ēnei kaupapa a Māori nei kāore he hē o te whakawhiti kōrero ki a rātou. Otirā kia taea e rātou te tuku kōrero mai ki au hei whakatikatika i ngā take.”
Kua whakatōroatia te wā tuku tapaetanga kōrero mō te Pire Reo Māori, hei te tuarima o Hakihea kapi ai.
