He wero kei mua i a Ngāpuhi mō te whakatū kāwanatanga Māori

Me whakatū he kāwanatanga Māori.  Koinei te wero i whiua ki te aroaro o Ngāpuhi i te rā nei, i ngā whakamaharatanga mō te hainatanga o te kawenata e kiia nei, ko te Whakaputanga o te Rangatiratanga.

E whitu tekau mā waru tau kua pahure i te rā nei, e hīkoi tonutia ana ngā kōrero.

E pepe mai ana te kara tuatahi o tēnei motu ki runga o Waitangi i te rā nei.

Ko te āki a te kaumātua, a Nuki Aldridge, "me haere tonu te maumahara ki taua rā i hanga nei i tēnei kawenata, me mea rā he kawenata rangatira i tukua mai e rātou mō o rātou mokopuna."

Ki roto o Ngāpuhi whānui e mea ana kua tae rawa ki te tino kino o te takahi i ngā hapū rangatira.

Heoi, hei tā Rihari Dargaville, "kia mōhio ai te kāwanatanga kia kaua e takahi i a mātou.  Kua oti kē te Kāwanatanga ki te tohu i te rūnanga, i tana heamana, hei kaikōrero mō mātou."

I raro hoki i te mana me te tino rangatiratanga o te Whakaputanga, kua tae kē ētahi o tātou ki tāwāhi ki te honohono me ngā iwi o te Moananui a Kiwa.

Ka tautoko a Kingi Taurua i te kaupapa, me tana kii, "Kua whakamahia iaianei nā runga i te whakaaro o Bainimarama."

Hei tāna, "a te tekau o tērā marama, ka whakapuarehia te whare mō te rōpū e mōhiotia nei te Pacific Island Development Forum, nā reira ko ngā motu katoa tae atu ki Indonesia kua tae mai ki taua hui."

Heoi, e ai ki a Taurua, ko te kaupapa he whakatū i te rōpū tino rangatiratanga e kōrerohia nei.

Mai rā anō i te hainatanga o te Whakaputanga, i mātau ai ngā rangatira e kore e puta he hua mā roto i te kōrero anahe anō. 

Taka mai ki te rā nei he āhuatanga tēnei i waihotia e rātou mā hei painga mō tātou engari kīhai anō i hopua e te iwi Māori.

Hei tā Aldridge, "me mahara tātou i ngā taimahatanga ki runga i a rātou.  E mea ana rātou e kore e oti i a rātou engari mā ngā mokopuna e whakaoti, nā kua tae mai ki taua rā."

Me te āki a Dargaville, "kia tū rā anō tētahi Kāwanatanga i a tātou i te wā i tū ai i a rātou ka whakahokia mai tērā mana ki tēnei rā whakatūngia."