Tērā ētahi kaiwhakamaori i whakawhiwhia ki te tohu Toi Reo Māori a te Taura Whiri.
Heoi kei te whakatū ohu kaiwhakamāori tētahi mātanga reo kia hiki ai te utu mō ngā kaiwhakamāori huri noa i te motu.
Ko Kingi Kiriona, kaipāpāhō o mua, tētahi o ngā hunga tekau ma tahi i whakawhiwhia ki te tohu i te rā nei e whakamana i ngā pūkenga whakamāori-ā-tuhi, whakamāori-ā-waha anō hoki.
Hei tāna "Inā te nui o taku waimaria ki te whiwhi tohu i tēnei rā nui whakaharahara, ki te noho ki ēnei tāngata kua whā tekau, rima tekau tau e pakanga ana mō te reo Māori."
Hei tā te tūmuaki o Te Taura Whiri tā Ngahiwi Apanui, "Te nuinga o ngā tāngata i whiwhia ki te tohu nei ko ētahi o a rātou mahi wākikī, ā ko te whakamāori kōrero. Ko ētahi kua whiwhi mahi kē. Ka mahi tēnei i te taha."
E toru tekau ma rima ngā hunga reo Māori i whakamātauria mō te raihana nei. E mea ana a Apanui he nui tonu ngā mahi e wātea ana mā ngā kaiwhakamāori.
"Kei te kimihia tonutia e ngā tari kāwanatanga, a wai ake rānei ngā tāngata matatau ki te whakamāori kōrero."
Heoi, kāore anō te utu tika kia tau noa mā ngā kaiwhakamāori.
E āta tirohia ana e tētahi mātanga reo Māori e Tawini Rangihau ki te whakatū Kāhui Whakamāori e whakaruruhau ai i ngā kaiwhakamāori ki roto i ngā kamupene, tari kāwanatanga, kamupene pāpāhō anō hoki.
Hei tāna "Ki te whakaaro nui ki te Kāhui Whakamāori, hei whakaruruhau mō te hunga kei te whakamāori ā waha, ā tuhi ma te kāwana, mā wai atu. Ko te nui o ngā mahi kei te haramai kei ngā kamupene o tāwahi."
E ai kia Kiriona "Ētahi o mātou ka timata i ēnei mahi me te kore mōhio he aha te utu e tika ana, nō reira ko ētahi kei raro i taua utu tika. Ko ētahi kei ngā rangi kē e haere ana, nō reira he pai kia āta mōhio mātou ko tēheā te takiwa o te utu e tika ana mō ēnei mahi."
E mahitahi ana a Te Taura Whiri me ngā mātanga ki te whakatū i te kāhui.