Ka mau tonu i a Te Mātārae i Ōrehu te tohu whakaihuwaka o Te Arawa, whai muri i ngā whakataetae kapa haka ā-rohe.
E rima ngā kapa kua tohua hei whakakanohi i te rohe ki Te Matatini hei tērā tau, ā, ko tētahi o rātou ko te kapa hou, Te Hikuwai.
Kua kōrero a Te Arawa! Ko Te Mātārae I Ōrehu te kapa tuatahi.
Ko tā Mataia Keepa o Te Mātārae I Ōrehu, “E kōa ana e eke ana te wāhi ki ngā piropiro, ka mutu, ko tētahi o ngā mea i harikoa mātou ko te wā tuatahi tēnei e whakanui ai a Mauriora ki te wāhi o tana taitara, ā, nō reira he hōnore nui nō mātou katoa ki te whiwhi.”
Tekau mā waru ngā kapa i whawhai mo ngā tūranga tokorima.
I tēnei tau he kanohi hōu kei roto, ko Te Hikuwai. He rōpū i whakatūria I te tau rua mano mā iwa, ā, e tātai hono atu ana ki te hapū o Ngāti Pikiao.
Hei tā Arapo Whata o Te Hikuwai, “E tino hikaka ana te ngākau i tēnei wā, kare au ka mōhio he aha ngā kupu, engari kua ea, kua ea ngā mahi kua tutuki pai ai katoa o mātou mahi katoa, o ngā mārama, i ngā wiki kua pahure, so, ko tēnei te wā o Te Hikuwai ka tau ki Te Matatini.”
Kihae a Ngā Uri o Te Whanoa me Kataore i uru i tēnei tau, he kapa toa ēnei kua noho hei kanohi mo Te Arawa i ngā hui Matatini kua taha. Heoi, inā kē te pakari o te haka ki Te Arawa i tēnei tau.
Ko tā Mataia Keepa, “Wairua toa kāre ētahi o ngā kanohi e rite tonu nei te kitea, ā, heoi anō, ko mātou, ko waka o Te Arawa, ko mātou tokorima tāku e kōrero nei, ngā kapa ka whakakanohi a Te Arawa.”
Ko ngā kapa ka whai haere i a Te Mātārae I Ōrehu ki Te Kahu o Te Amorangi a tērā tau, ko Ngāti Rangiwewehi, Tūhourangi-Ngāti Wahiao, Te Piki Kōtuku o Ngāti Rongomai e Te Hikuwai.
