Ngāti Awa e whakahē nei i te kereme WAI 2521

E whakahē ana a Ngāti Awa i tētahi kereme e whai nei kia motu i te mana whenua o te iwi nei ki te moutere o Mōtītī, i Te Moana a Toi. E tū ana ngā hui whiriwhiri i te kereme WAI 2521 ki mua i te rōpū whakamana i te Tiriti o Waitangi ki Te Mānuka Tūtahi ki Whakatāne i tēnei wiki. I riro mā Pouroto Ngaropo hei huaki i ngā kōrero ki te taha o Te Patuwai, Ngāti Awa. Koia tētahi o te kāhui kaikōrero i te taha o Meremaihi Williams e whakatakoto ana i o rātou kōrero mo te kereme mai i a rātou e noho ana ki te moutere o Mōtītī e pā ana ki te mana motuhake. “Kei te kōrero rātou ki a mātou, ō rātou, kāre koutou nō te motu, nō konei kē koutou, ana, kāre koutou nō Patuwai, nō konei, Patuwai ki waho”. Na te rōpū 'Ngā Hapū o Te Moutere o Mōtītī' te kereme WAI 2521 mo te hunga e noho ana ki te moutere, e kī ana rātou kei a rātou te mana ki te whakahaere kereme ki waenga i a rātou me te karauna. Heoi, ko tō Te Patuwai, hapū nō Ngāti Awa e kī ana he mana tō rātou ki te moutere, ā, kua oti kē te whakataunga o a rātou kereme ki raro i a Ngāti Awa i te tau rua mano mā rima. Hei tō Umuhuri Matehaere o Ngā Hapū o Te Moutere o Mōtītī ko te karauna kē te tino hoariri. “Tēnei take te Wai Claim ki konei, kāre i te pakanga ki Ngāti Awa me Te Patuwai Tribal e kao, pakanga kē ki te karauna”. Ko te tirohanga ki te taha o Te Patuwai o Ngāti Awa ko te mahi o tēnei kereme e motu ana i to rātou mana ki te moutere. “Me pēhea aku mokopuna mehemea rātou nō te moutere, kāre rātou nō Patuwai, me pēhea, āe, kei te mamae, kei te riri ki tēnei taenga mai”. Ka wānanga tahi ngā kōrero mai a Ngāti Awa ki ērā o ngā kōrero kua puta i te rōpū nō te moutere i tēnei wiki. Ka mutu te whakawākanga a te Rāmere.